Hoe voer je een goed sollicitatiegesprek?
Na een goede voorbereiding is je motivatiebrief en je CV goed ontvangen.
Je krijgt een telefoontje en je bent uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek.
Hoe moet je je nu gaan voorbereiden om een goed gesprek te voeren en een goede indruk achter te laten?
Wij helpen je een handje door te vertellen wat je wanneer moet doen en moet voorbereiden, waar moet je op letten voor en tijdens het sollicitatiegesprek en wat kan je nog doen na een sollicitatiegesprek.
Het sollicitatiegesprek voorbereiden in fasen
De voorbereidingen voor een goed sollicitatiegesprek delen we op in een aantal fasen.
Voorbereidingen op het sollicitatiegesprek Visuele voorbereidingen Laatste check en ontspanning Het voeren van een sollicitatiegesprek
Deze vier fasen helpen je om je focus te houden op wat belangrijk is. Kan je je aan deze fasen houden, dan werk je gestructureerd en effectief. Houd in je achterhoofd dat je gaat solliciteren op een functie die jij graag wilt uitoefenen en misschien wel voor heel wat jaren.
Wees dus niet te zuinig met je voorbereidingen voor het sollicitatiegesprek. Een investering van een aantal dagen is niets in vergelijking met de tijd die je kwijt bent met het zoeken naar een andere vacature en het daarbij horende werk.
De dagen die je investeert kunnen resulteren in een lange periode van werken op een plaats waar jij je goed voelt.
Voorbereidingen op het sollicitatiegesprek.
Er zijn een aantal stappen in deze fase die je moet doorlopen en voorbereiden. We lopen ze één voor één door.
Ga terug naar het begin. Op welke functie heb je gereageerd? Zet voor jezelf neer wat een dergelijke functie inhoud volgens jou en toets dit met bekenden.
Misschien ken je iemand die een zelfde functie uitoefend en kan je via via heel veel nuttige informatie tot je beschikking krijgen. Ga na wat ze precies van jou verwachten en welke competenties ze willen zien.
De functie maakt deel uit van een bedrijf. Wat is dit voor een bedrijf en welke cultuur heerst er? Wat vinden zij belangrijk en waar staan zij voor? Kan jij je vinden in het bedrijf waarin je wilt gaan werken. Zorg dat je deze informatie hebt en kan toepassen in het gesprek.
Bekijk jouw ingestuurde motivatiebrief en CV. In het gesprek zal de interviewer uitgaan van jouw ingestuurde documenten. Als jij in het gesprek erg afwijkt van wat jij eerder hebt vermeld, dan is de kans aanwezig dat zij niet precies weten wie ze nu voor zich hebben.
Wees eenstemmig met wat jij eerder hebt laten weten door middel van de motivatiebrief en CV.
Sterke en zwakke punten. Je weet nu wat de functie inhoud en wat men van jou zal verwachten en je weet welke informatie jij eerder hebt verstuurd. Het is nu zaak dat jij jouw sterke en zwakke punten gaat vergelijken met de verwachtingen die zij zullen hebben.
Maak hier een duidelijke opsomming van om een overzicht te creëren van de punten waarop jij kan scoren en de punten waarop jij je moet verbeteren. Het resultaat is een overzichtelijk geheel van hoe jij staat ten opzichte van de functie.
Nu kan je gestructureerd aan de slag om jouw verhaal perfect af te stemmen op de basiseisen van deze functie.
Het is altijd makkelijker om je sterke punten te verkopen dan om je zwakkere punten te verhullen. Wees eerlijk in je verhaal, maar bedenk door middel van de lijst die je hebt gemaakt hoe je dergelijk zwakke punten kan omzeilen of goed uit kan leggen. Iedereen heeft zwakke punten, maar probeer jezelf altijd te verkopen!
Welke vragen verwacht je te krijgen? Laat je niet verassen tijdens een sollicitatiegesprek. Vragen die je overdonderen kunnen zorgen voor te snelle of onjuiste antwoorden (dat moment wanneer je later terugdenkt en zegt: “DAT had ik moeten zeggen”).
Deze truc gebruiken alle professionals tijdens interviews. Je maakt een lijst van vragen die je kan verwachten en daarna ga je in alle rust een antwoord opstellen waar jij tevreden mee bent. Laat deze lijst controleren en aanvullen door iemand anders. Meestal vergeet je wel een paar vragen.
Vragen stellen aan het bedrijf. Niet alleen willen zij iets van jou weten, maar als het goed is heb jij ook nog een hoop vragen waarop zij antwoord moeten geven. Welke vragen wil jij hen stellen zodat jij zeker weet dat dit de functie en het bedrijf is waar jij graag wilt werken.
Hoe gaan zij om met het personeel, zijn er mogelijkheden om extra te leren, waarom is de vacature ontstaan, etc. etc. Ga eens goed bij jezelf na welke vragen jij aan hun zou willen stellen en schrijf deze op.
Slim omgaan met antwoorden geven en vragen stellen. Jij hebt vast en zeker een aantal zeer goede kwaliteiten die jij heel graag wilt laten weten dat jij ze hebt. Je moet altijd rekening houden dat jij niet alle vragen gesteld krijgt die je verwacht en dat jij daarom niet alles kan vertellen wat je zou willen vertellen.
Stel een aantal antwoorden en vragen op die leiden naar een bepaald onderwerp. Als je tijdens een gesprek dan niet automatisch in staat gesteld wordt om over een gewenste competentie of ervaring te vertellen, zorg dan dat jij met een slimme vraag of een slim antwoord het gesprek stuurt in de richting waar naartoe wilt gaan.
Extra punten scoren. Kan en/of ben jij bereid om meer te geven dan de basiseisen voor de functie? Ben jij bereid om in het weekend of in de avond te werken of zou je zelfs verhuizen om dichter bij je werk te wonen?
Dit soort punten moet je vermelden in je gesprek! Laat zien dat je gemotiveerd bent en meer kan bieden dan een ander. Wees wel realistisch en zorg ervoor dat je niet teveel toegeeft. Je wilt er achteraf geen spijt van krijgen.
Oefenen, oefenen en nog eens oefenen van het sollicitatiegesprek. Als je alles op een rijtje hebt gezet en denkt dat je het gesprek goed voorbereid in kan gaan, ga het dan een paar keer oefenen.
Begin om de antwoorden met jezelf door te nemen en te verbeteren. Als je dit onder de knie hebt, ga dan het sollicitatiegesprek oefenenen met iemand anders, het liefst met meerdere mensen. Laat ze jouw verwachte vragen stellen en kijk waar het gesprek naar toe gaat.
Als je deze stappen hebt genomen heb je inhoudelijk een zeer goede basis om op terug te vallen tijdens je gesprek! Misschien denk je nu dat je klaar bent, maar nee. Er is nog meer te winnen dan alleen inhoudelijk een goed verhaal te kunnen vertellen.
Voorbereidingen om visueel te imponeren tijdens het sollicitatiegesprek.
Jouw verhaal klopt nu na al je voorbereidingen. Nu zoeken we nog een goede outfit dat iets zegt over jouw persoonlijkheid, maar voor dit moment nog belangrijker, past bij de functie waarop je solliciteert.
Daarnaast gaan we kijken naar lichaamstaal. De grootste verrader van onze gedachten en gevoelens is onze eigen lichaamstaal. Een aantal zaken kunnen we voorbereiden, maar er zullen altijd onbewust wat kleine ’tics’ verraden wat we voelen en denken. Maak je hier niet druk om.
Kleding uitkiezen
Wat moet ik aan tijdens een sollicitatiegesprek? Het is belangrijk om je kleding aan te passen aan twee criteria.
1) Waar voel ik me lekker in?
2) Welke kleding past bij de functie waarop ik solliciteer?
Op gesprek gaan in kleding waar je je niet comfortabel in voelt zal een doorslag geven in je gesprek. Ga dus op zoek naar kleding waarin je je goed en zelfverzekerd voelt. Het is echter wel belangrijk dat je goed voor de dag komt en presenteerbaar aankomt.
Je moet op zoek naar een combinatie van deze twee. Maak eerst in je gedachte een selectie van kleding dat past bij de functie en probeer daarin de meest fijne keuze voor jezelf te maken. Ga niet overdressed of underdressed een gesprek in, maar als je niet weet wat je moet aantrekken, kies dan liever voor iets overdressed.
Te netjes gekleed tijdens een sollicitatiegesprek is altijd iets beter dan te casual gekleed.
Kledingtips voor mannen. Als je in pak gaat, kies dan een neutrale kleur, zoals blauw of grijs. Een stropdas kan, maar is (afhankelijk van de functie) niet altijd noodzakelijk meer. Ga je niet in een volledig kostuum, kies dan voor lange mouwen.
Dit is netter dan korte mouwen. Gebruik gezond verstand om tot een goede keuze te komen. De voorschriften zijn inmiddels wel ietsje losser dan voorheen.
Kledingtips voor vrouwen. Kijk uit als vrouw met te sexy kleding. De nadruk ligt op je boodschap, niet op je lichaam. Een mantelpak is mogelijk, maar een nette rok (niet te kort) is ook een goede optie.
Houd het aantal sieraden beperkt. Bedenk met gezond verstand wat voor type uitstraling je creëert met je kleding en of dat past bij je functie. Het scheelt vooraf als je weet wie je interviewer(s) is (zijn). Oudere mannen zijn meestal iets terughoudender in hun smaak voor kleding bij vrouwen.
Kies je kleding ver van tevoren uit en zorg dat deze netjes en gestreken klaarliggen voor de grote dag. Bezorg jezelf geen stress door tot op het laatste moment te wachten met het kiezen van een outfit.
Pas het aan, kijk in de spiegel, vraag een vriend of vriendin om mee te kijken en zorg dat alles klaarligt. Dit heb je alvast geregeld en kan je afvinken van je lijstje.
Lichaamstaal, vriend of vijand?
Maak je niet druk om alle kleine en onbewuste bewegingen die jij gaat maken tijdens een gesprek. Focus je op de zaken die je kan inzetten om tot je voordeel gebruiken.
Voordat je een gesprek aangaat ga je met een stoel voor de spiegel zitten en oefen je een aantal houdingen. Je kan door houdingen aan te leren, jezelf dwingen om een bepaald gevoel over jezelf af te roepen.
Als voorbeeld: Ben je blij, dan lach je, maar als je lacht, dan wordt je ook een beetje blij. Zo werkt het ook met houdingen.
Open houding tijdens het sollicitatiegesprek. Een open houding verteld dat je zeker van je zaak bent en openstaat voor anderen. Probeer te vermijden dat je je armen kruist of deze in je zakken steekt.
Interesse tonen in de interviewer. Oogcontact, een lichtelijk schuin hoofd, lichaam naar voren buigen, knikken als iemand praat, en vingertoppen tegen elkaar aan houden, geven aan dat jij aandachtig luistert en interesse hebt voor het verhaal van je interviewer.
Als er meer dan één interviewer is tijdens je sollicitatiegesprek, zorg dan dat je iedereen aan kan kijken. Zorg er wel voor dat wanneer jij een punt wil benadrukken, dat jij de juiste persoon aankijkt. Meestal is dat de persoon die de vraag heeft gesteld.
Actieve houding. Ga recht zitten met je rug tegennenn de stoelleuning. Zo kom je actief over in de ogen van de interviewer. Voorkom dat je onderuitzakt en een ‘slonzige’ uitstraling afgeeft.
Handgebaren en knikken om kracht bij te zetten. Je handen kunnen soms irritante dingen zijn als je niet weet waar je ze moet laten tijdens een interview. Je handen kunnen ook kracht bijzetten aan woorden door ze te integreren in je verhaal.
Weet je niet wat je moet doen met je handen. Zorg er dan in ieder geval voor dat je niet gaat tikken of bewegen. Dit leidt heel erg af en geeft een zenuwachtige indruk.
Onbewust knikken mensen als zij geloven in hun eigen verhaal. Door dit te oefenen geef je een signaal af dat wat jij zegt ook echt waar is.
Lichaamstaal van je interviewer(s). Niet alleen jij geeft signalen af. De interviewer doet dit ook. Bewust en onbewust. Zie jij de interviewer wegkijken, nee-schudden, zijn armen vouwen, bedenk dan snel waarom.
Ben je te lang aan het woord, is jouw tekst te ver afgedwaald van het onderwerp. Blijf rustig en probeer rustig je verhaal te corrigeren of brei een eind aan het verhaal. Maak je niet druk als dit gebeurt en concentreer je gewoon op de volgende vraag.
Lachen tijdens een interview. Een ontspannen sfeer draagt altijd bij aan een goed gesprek. Een ontspannen sfeer moet zich zelf creëren en natuurlijk ontstaan. Ga niet overdreven lachen of doen alsof tijdens een interview.
Wees jezelf is de beste raadgever. Maakt de interviewer een grap, dan kan je daar om lachen, maar forceer het niet. Voel de situatie goed aan als je zelf een grap wilt maken.
Uiteindelijk blijven jullie allebei gewoon mensen die een gesprek voeren, ook al is het een belangrijk gesprek.
Je hebt nu een aantal goede tips gekregen waarmee je ook visueel goed voor de dag kan komen tijdens een sollicitatiegesprek. Je bent nu al een eind op weg, maar je moet nog een aantal stappen doorlopen.
Laatste check en dan goed ontspannen!
Je hebt geoefend op de inhoud, je kleding ligt al klaar en je weet welke houdingen je wel en niet moet aannemen tijdens een gesprek. Toch is het goed om alles nog een keer vanaf het begin af aan te doorlopen en te oefenen.
Het helpt ook het gesprek voor jezelf te visualiseren en te oefenen in je gedachten en het dan nog een keer te oefenen met een gesprekspartner. Je kan nu oefenen op inhoud en houding. Neem ook nog een keer de sollicitatieprocedure door.
Heb je dit naar tevredenheid gedaan, dan is het tijd om goed te ontspannen. Ga goed uitgerust naar een sollicitatiegesprek. Als je genoeg slaap hebt gehad, onthoud je meer en kan je makkelijker terugvallen op je geheugen.
Je ziet er ook verzorgder uit als je een goede nachtrust gehad hebt.
Het sollicitatiegesprek voeren!
Tijdens het gesprek valt er een hoop te winnen en te verliezen. Met een paar slimme tips om een sollicitatiegesprek goed uit te voeren proberen wij jou een extra grote kans te geven op het succesvol binnenhalen van die baan.
Kom alsjeblieft niet te laat. Ondanks dat dit de grootste open deur is, presteren mensen het nog steeds om te laat te komen. Eigenlijk bestaan er geen goede redenen om te laat te komen.
Ga op tijd weg en zorg dat je ruim van tevoren aanwezig bent. Zoek anders een locatie op vijf minuten afstand van het bedrijf op om rustig nog wat door te nemen.
Tijdens het wachten. Ga tijdens het wachten niet onderuit zitten, maar blijf alert en actief. Mensen kunnen je zien en de eerste indruk kan dan al gemaakt zijn. Zorg dat deze een goede is. Ga bij jezelf nog één keertje na welke boodschap jij af wilt geven aan je interviewers!
Maak van jezelf een winnaar! Raar, maar waar. Bepaalde houdingen geven ons een ‘boost’. Gebruik dit in jouw voordeel. Ga net voor je gesprek even een toilet in en neem een overwinnaarshouding aan!
Handen in de lucht en je krijgt het gevoel dat je al gewonnen hebt. Neem dit gevoel mee in je gesprek. En anders zit je daar toch alleen maar te wachten tot je aan de beurt bent.
Een handdruk en een naam. Als je de interviewer(s) ontmoet, geef dan een stevige (niet overdreven) handdruk en kijk in de ogen. Stel jezelf voor en probeer de naam (of namen) van je interviewer(s) te onthouden.
Herhaal hun naam als zij zich voorstellen om een naam beter te onthouden.
Waar ga je zitten? Zorg dat je iedereen goed kan zien in de ruimte. Zit je met één interviewer, dan is dat geen probleem. Zijn er meerdere interviewers, ga dan centraal zitten zodat je met allemaal oogcontact kunt maken.
Volgorde is belangrijk! Wat moet je eerst vertellen, de positieve of negatieve punten? Begin ALTIJD met de positieve punten. Hiermee leg je de focus en willen mensen eerder negatieve punten ‘laten gaan’.
Als je dit andersom doet zullen mensen ‘negatief’ gestemd zijn en dus jouw positieve punten minder goed ontvangen, je hebt namelijk al een slechtere kant van je laten zien die hen beïnvloed heeft.
Formuleer je zinnen positief. Het maakt een groot verschil als je alles positief benadert. Negatieve mensen worden minder snel aangenomen omdat ze waarschijnlijk ook negatief zullen zijn op de werkvloer.
Een positief persoon heeft meer kans op de baan. Zeg bijvoorbeeld niet dat je iets niet kan, maar zeg dat je dat heel graag zou willen leren. Wees ook niet negatief over vorige functies.
Niet iedereen gaat met een goed gevoel weg bij zijn vorige werkgever. De kans dat de interviewers bedenken dat het misschien ook aan jou heeft kunnen liggen is groot. Positieve antwoorden zijn in alle gevallen beter.
Spiegelen. Ons brein werkt heel vaak op een onbewust niveau. Spiegelen is een techniek waarmee je onbewust een ‘band’ creëert. Een sollicitatiegesprek is niet alleen maar feiten en cijfers, maar de interviewer wil ook een goed gevoel aan je overhouden, wil hij je aannemen op de functie.
Wanneer ga ik beginnen? Praat tijdens het gesprek alsof jij de baan al hebt. Probeer een situatie te creëren waarin de interviewer jou al op de functie gaat ‘beleven’.
Misschien praat je dan zelfs al over de invulling van taken en niet eens meer over of jij wel geschikt bent. Die stap hebben jullie stiekem al een beetje achter de rug.
Blijf kalm, scherp en blijf nadenken. Blijf altijd kalm. Weet je iets niet, neem dan je tijd om een goed antwoord te formuleren. Zeg eventueel dat je er heel even over na wilt denken.
Blijf scherp op je eigen houding en handelingen en let op wat de interviewers doen. Reageer rustig en beheerst.
Heb ik alles kunnen zeggen? Een sollicitatiegesprek kan snel gaan. Heb je alles gezegd wat je wilde zeggen. Vraag aan het einde van het gesprek of je nog iets toe mag voegen of nog vragen mag stellen als je deze hebt.
Bedank de interviewers achteraf. Sluit altijd positief af, ook al heb je het gevoel dat het gesprek niet echt lekker liep. Bedank de interviewers voor hun tijd en aandacht en sluit af met een vriendelijke lach.
Er blijft dan altijd een positief gevoel hangen bij de interviewers.
Proactief informeren. Heb je al even niets gehoord. Bel of mail dan even voor informatie. Misschien zijn ze nog bezig met de selectie en sta je in ieder geval weer even in de spotlight.
Je laat toch even weten dat je enthousiast en ijverig bent. Misschien geeft het je net dat zetje dat je nodig hebt!